De federale overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg publiceert sinds 2011 elk kwartaal de statistieken over de collectieve ontslagen. Het aantal aangekondigde collectief ontslagen ligt eind september 2020 reeds opvallend hoog: 6.811 werknemers. In vergelijking met de voorbije jaren is dat een duidelijke stijging. De coronacrisis laat zich zoals verwacht voelen in het banenverlies.

Door de coronacrisis zal het aantal herstructureringen automatisch toenemen en volgens arbeidsrechtspecialist Filip Tilleman zit in elk zo'n herstructureringsplan een onderdeel 'vrijwillig vertrek'.

Het federale Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid publiceert sinds 2011 elk kwartaal de statistieken over collectieve ontslagen op de website werk.belgie.be. Het aantal aangekondigde collectieve ontslagen lag in 2018 rond de 6.027. In vergelijking met de opvallende lage cijfers van 2017, 3.829, was er opnieuw sprake van een stijging. Net zoals in 2018, lag dat aantal ook in 2019 eerder hoog met 5.087 aangekondigde collectief ontslagen.

Een bedrijfsfusie, een bedrijfsverkoop, een faillissement of een vrijwillige stopzetting kunnen allemaal de aanleiding vormen voor een bedrijf om tot sluiting over te gaan. Het arbeidsrecht voorziet strikte procedures voor bedrijven die de intentie hebben tot sluiting. Ondernemingen die deze procedures niet volgen, riskeren onverbiddelijke strafsancties.

Indien het doemscenario van mogelijke herstructurering of sluiting van een bedrijf zich effectief realiseert, wordt in het kader van de onderhandelingen van het sociale plan de SWT-problematiek (het vroegere “brugpensioen”), een vitaal discussiepunt tussen werkgever en sociale partners. Voor ondernemingen erkend in moeilijkheden of in herstructurering kan de SWT-leeftijd verlaagd worden onder strikte voorwaarden.

In het kader van herstructureringen of cao-onderhandelingen wordt dikwijls door de vakbonden een werkzekerheidsclausule gevraagd als tegenprestatie voor andere toegevingen. Wat zijn de drie vormen die een dergelijke werkzekerheidsclausule kan aannemen?