Welke bescherming biedt het arbeidsrecht tegen ontslag van werknemers?
Het arbeidsrecht voorziet voor de werknemer in een basisbescherming tegen ontslag. Maar verkozenen van sociale verkiezingen of werknemers in een uitzonderlijke situatie zijn extra beschermd.
De arbeidswet, zoals vele wetten, is complex, maar zit ook vol beschermingen vooral naar de werknemers toe.
In feite zit het in de genen van het arbeidsrecht dat men de zwakkere partij gaat beschermen. En de wetgever gaat ervan uit dat de zwakkere partij in de arbeidsrelatie per definitie de werknemer is.
Als de situatie zich dan toch noopt tot een ontslag, wat raadt u dan aan de werkgevers aan?
Het is vooral cruciaal om zich altijd de vraag te stellen of die werknemer, die men wilt ontslaan, op een of andere manier beschermd is. En ik vind het soms onthutsend dat een bedrijf zich die vraag niet stelt. Met alle gevolgen van dien, niet alleen dat het gigantisch veel extra geld kan kosten, maar daarenboven dat men ook nog in feite verzuurde relaties krijgt met de vakbonden omdat men een beschermd iemand toch heeft ontslagen.
Welke fouten worden er het vaakst gemaakt?
Zeer opvallend is dat een bedrijf tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst al te weinig formeel, dus schriftelijk, een werknemer gaat aanspreken die iets verkeerd doet. Het arbeidsrecht, de arbeidsrechtbank houdt alleen rekening met wat effectief op papier staat zoals ingebrekestellingen of evaluaties. En bij evaluaties zien we ook dat heel vaak die niet de realiteit weerspiegelt zoals die objectief gezien wel is, waardoor men dan op het einde van de rit, als er een ontslag is, gaat zeggen dat de enige reden waarom die persoon ontslagen is het de bescherming is.
De tweede fout die regelmatig voorkomt, is dat men geen rekening gaat houden met de categorie van de niet verkozen kandidaten bij sociale verkiezingen. Die hebben dezelfde bescherming als een effectief verkozen lid.
Het is een beetje des mensens, we hebben onze olympische spelen, de sociale verkiezingen om de vier jaar, dat men het derde jaar bijna niet meer weet wie er ooit op de lijst heeft gestaan. Dus men moet in feite ergens intern maken dat er een signaalfunctie is dat die persoon die bescherming geniet.
En dan een derde misvatting is dat men denkt dat wanneer men een collectief ontslag of sluiting heeft, dat die beschermingen in feite automatisch wegvallen. En dat is niet zo.
De belangrijkste procedures bij een intentie tot bedrijfssluiting.
Een bedrijfsfusie, een bedrijfsverkoop, een faillissement of een vrijwillige stopzetting kunnen allemaal de aanleiding vormen voor een bedrijf om tot sluiting over te gaan. Het arbeidsrecht voorziet strikte procedures voor bedrijven die de intentie hebben tot sluiting. Ondernemingen die deze procedures niet volgen, riskeren onverbiddelijke strafsancties.
Nergens ter wereld neemt de loonkloof tussen mannen en vrouwen sneller af dan in ons land. Dat blijkt uit de cijfers van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso, 2017). Het mediane maandloon van Belgische mannen ligt “slechts” 3,3 procent hoger dan dat van vrouwen. Met dank allicht aan de barema’s in bindende cao’s. Ook is reeds sinds 7 september 2012 de wet ter bestrijding van de loonkloof tussen mannen en vrouwen van kracht. Wat houdt die wet eigenlijk in?
Wat met arbeidscontracten die getekend werden vlak voor de coronacrisis?
De coronacrisis zal ongetwijfeld een negatieve impact hebben op de tewerkstelling in veel bedrijven en in zowat alle sectoren. Het dreigt ontslagen te regenen. Nieuwe aanwervingen zijn in deze context niet meteen aan de orde. Maar wat met nieuwe arbeidscontracten die vlak voor de corona-uitbraak werden getekend en waarvan de startdatum nu aanbreekt in volle coronacrisis? Wat als een bedrijf met het mes op de keel vaste werknemers moet ontslaan en voor dezelfde functies nieuwe werknemers ziet opdagen?
Tilleman Van Hoogenbemt bundelt de krachten met Agio Legal.
Agio Legal en Tilleman Van Hoogenbemt zijn in de juridische sector begrippen. Beide kantoren hebben een jarenlange expertise en zijn gespecialiseerd in hun vakgebieden. Voor Agio Legal ligt die specialisatie bovenal binnen het handelsrecht, Tilleman Van Hoogenbemt focust dan weer op arbeidsrecht. In de praktijk, liggen die twee rechtsdomeinen vaak in elkaars verlengde. Om voortaan alle deskundigheid onder één dak te hebben, kiezen Agio Legal en Tilleman Van Hoogenbemt ervoor om de handen in elkaar te slaan.