Veel gestelde vraag: heb ik recht op een eindejaarspremie?

De dertiende maand: wat zegt de wet?

Bij veel werknemers rolt er op het einde van het jaar nog een extraatje uit de kast onder de vorm van een dertiende maand. Er is echter nergens in de wet voorzien dat elke werknemer per definitie recht heeft op een eindejaarspremie. Een werknemer heeft dan ook pas recht op een eindejaarspremie indien dit expliciet is voorzien in een sectorale cao of een ondernemings-cao, het arbeidsreglement of de arbeidsovereenkomst.

De macht der gewoonte.

De betaling van de eindejaarspremie gebeurt meestal, zoals het woord het zelf aangeeft, op het einde van het kalenderjaar. Het recht op een dertiende maand kan voortvloeien uit een gebruik. Dus wanneer een onderneming, zelfs zonder een uitdrukkelijke geschreven tekst, toch vele jaren na elkaar een dergelijke premie toekent, dan verplicht het gebruik dit ook de komende jaren te doen!

Geen vaste formule voor de berekening.

De modaliteiten van een eindejaarspremie kunnen fundamenteel verschillen tussen de ondernemingen onderling. Zo is het mogelijk dat in één sector bepaald is dat een werknemer slechts aanspraak kan maken op een eindejaarspremie indien hij of zij een bepaald aantal maanden anciënniteit heeft in de onderneming. Ook het bedrag van de eindejaarspremie kan verschillen. Meestal is het gelijk aan één maand brutoloon, zonder rekening te houden met voordelen in natura, zoals het privaat gebruik van de firmawagen.

Heeft een ontslagen werknemer recht op een 13de maand?

In de praktijk is er heel wat discussie over de vraag of een werknemer die ondertussen reeds ontslagen is in het voorbije jaar alsnog gerechtigd is op een pro rata uitbetaling in functie van het aantal maanden effectieve dienst in het voorbije jaar. Het Hof van Cassatie heeft in een arrest van 9 september 1985 geoordeeld dat indien er niets bepaald is ter zake in de tekst een eindejaarspremie pro rata moet uitbetaald worden aan de reeds ontslagen werknemers. Van dit principe kan echter rechtsgeldig afgeweken worden in de tekst van de cao of arbeidsovereenkomst door te eisen dat werknemers nog effectief in dienst moeten zijn op het ogenblik van de betaling van de eindejaarspremie.

Een domper op de feestvreugde.

Ongelukkig genoeg verknalt de fiscus het eindejaarsfeest doordat de bedrijfsvoorheffing op eindejaarspremies zeer hoog is. Ze worden immers beschouwd als “exceptionele vergoedingen”, waarvoor speciale en vooral hogere aanslagvoeten gelden dan voor het normale loon…