Collectieve ontslagen in cijfers

Telecombedrijf Proximus de grote afwezige

Met 5.087 aangekondigde collectief ontslagen komt 2019 in het midden van het bed te liggen. Bij deze lichte daling moet toch een kanttekening worden gemaakt: de gemediatiseerde herstructurering bij het telecombedrijf Proximus, waarbij 1.900 banen op de helling kwamen te staan, werd niet opgenomen in deze cijfers omdat het als overheidsbedrijf niet onder de wetgeving collectief ontslag valt.

Gemiddeld 81 dagen aan de onderhandelingstafel

Voor een goed begrip: met een aankondiging van het voornemen tot collectief ontslag (artikel 6 van het KB van 24 mei 1976 betreffende het collectief ontslag) wordt de aanvang van de informatie- en raadplegingsprocedure bedoeld. Tijdens de eerste fase mogen de leden van de ondernemingsraad alle mogelijke vragen stellen over de gepland herstructurering, alsook alternatieve voorstellen formuleren om de gevolgen ervan te verzachten. Er staat geen wettelijk limiet op de duurtijd van die eerste fase. De werknemers op de vloer dringen er meestal op aan om deze fase zo kort mogelijk te houden om de wurgende onzekerheid over wie uiteindelijk ontslagen zal worden en aan welke voorwaarden te doen stoppen. Uit de cijfers van 2019 kan men opmaken dat de gemiddelde duur van deze informatie- en raadplegingsprocedure 81 dagen bedraagt. Ongeveer 45 % werd binnen de 60 dagen betekend en ongeveer 70 % binnen de 120 dagen. Door een aantal uitschieters van lange of korte duur is het belangrijk te vermelden dat het grootste aantal van de onderneming zich in het centrum bevinden en de procedure binnen de 60 dagen hebben betekend. 

Vlaanderen en de metaalsector dragen de zwaarste last

In de periode januari 2019 tot december 2019 was meer dan de helft van de bedreigde banen te situeren in Vlaanderen. De provincie Antwerpen was daarbij met 1.230 banen de koploper.

De metaalsector droeg in 2019 de zwaarste last en was goed voor maar liefst 1.533 van de 5.087 bedreigde banen. Het grootste aantal aangekondigde collectief ontslagen was te vinden bij het staalbedrijf NLMK Clabecq, waarbij 290 banen bedreigd werden. Ook de staaldraadfabrikant Bekaert (281 banen) en de dubbele aankondiging bij auto-onderdelenfabrikant Punch Powertrain (188 en 120 banen) droegen bij tot dit resultaat.

Daarnaast kwam ook de distributiesector in het nieuws met de sluiting van 16 winkels bij Match en Smatch (210 banen) en de ontslagronde bij koekjesfabrikant Mondelez (201 banen).

Na Wet Renault-procedure verloren banen nagenoeg gelijk

Terwijl bovenstaande cijfers over de informatie- en raadplegingsprocedures gaan die opgestart werden in 2019, is het ook van belang te kijken naar de cijfergegevens van de informatie- en raadplegingsprocedures die in 2019 werden afgesloten.

Het aantal werknemers dat in 2019 geraakt werd door een collectief ontslag, verschilt nagenoeg niet met het aantal werknemers bij de aankondiging van een collectief ontslag. Van de oorspronkelijk 4.526 betrokken werknemers bij de aankondiging van een collectief ontslag in de 65 technische bedrijfseenheden die hun informatie- en raadplegingsprocedure in 2019 hebben beëindigd, werden uiteindelijk 4.311 werknemers geraakt door een collectief ontslag. Het verplichte interne overleg tussen werkgever en vakbonden in het kader van de Renault-procedure heeft in 2019 dan ook, in vergelijking met 2018 (9 %) en 2017 (16 %), relatief weinig banen kunnen redden: 215 oftewel 4,7 %.