Omwille van de hoge sociale en fiscale lasten op arbeid blijft de verleiding groot om zelfstandigen in te zetten in het bedrijfsleven. Maar hierbij moet je op je hoede zijn voor schijnzelfstandigheid. HR-expert Jan Van Acoleyen praat hierover met Meester Tilleman.
Meester Tilleman, welkom. Vandaag gaan we het over het thema van schijnzelfstandigheid hebben. Wat bedoelen we hier juist mee?
De essentie ervan is dat mensen denken dat men als zelfstandige samenwerkt, terwijl als men er met een juridische bril naartoe kijkt het in wezen gaat over een arbeidsovereenkomst met zware, draconische gevolgen, onder meer dat men als klant/opdrachtgever toch RSZ gaat moeten betalen.
Je zal op het einde van de samenwerking toch een verbrekingsvergoeding moeten betalen, zoals aan een bediende. Dus de inzet van een dergelijke problematiek is gigantisch.
Hoe kan een bedrijf dat risico dan beheren als ze toch die samenwerking aangaan?
Het draait rond vier elementen die men altijd in het oog moet houden. Men moet ten eerste kijken naar de overeenkomst en maken dat daar duidelijk uit blijkt dat men met een zelfstandige wil samenwerken. Het moet zelfstandigheid uitademen.
Ten tweede moet men ervoor zorgen dat die zelfstandige vrij zijn werk kan organiseren, in tegenstelling tot een werknemer.
Die zelfstandige, derde element, moet ook vrij over zijn werktijd kunnen beschikken en zelf beslissen wanneer hij of zij de hand aan de ploeg slaat.
En het vierde, het meest evidente, is dat er geen hiërarchisch gezag mag zijn.
Maar ik kan me ook indenken dat je contractueel een aantal dingen kan verzekeren. Waarop dien je daar te letten?
Cruciaal is dat die overeenkomst de zelfstandigheid uitademt. Dat daar geen enkele clausule in staat die verdacht gaat lijken op een arbeidsovereenkomst.
Het risico rond herkwalificatie zit duidelijk aan de zijde van de werkgevers. Zit er dan echt geen risico aan de kant van de zelfstandige zelf?
Dus het ongelofelijke is dat in een zaak van schijnzelfstandigheid de schijnzelfstandige buiten schot blijft. Die loopt geen enkel financieel risico. Het is de werkgever, de opdrachtgever die zelfs de werknemers RSZ zal moeten betalen. Sterker nog, die schijnzelfstandige kan van het RSZ voor de laatste drie jaren zijn bijdrage als zelfstandige gaan terugeisen.
Dank u wel, Meester Tilleman. Heel helder, maar toch wel duidelijk wat signalen om ten gronde te werk te gaan als we samenwerken met zelfstandigen.
Op welk deel van het loon betaal je geen RSZ-bijdragen?
Op alle mogelijke looncomponenten van een werknemer wordt in het kader van budgettaire evenwichtsoefeningen koortsig jacht gemaakt om sociale zekerheidsbijdragen te heffen of de heffingsbasis ervan te verhogen. De vraag rijst dan wat uiteindelijk niet onder dit alles omvattende loonbegrip valt...
De almacht van de sociale inspectie (update 10/09/2020: controles COVID-19 onderaan tekst)
Een strafproces van een gekend restauranthouder trok opnieuw de aandacht op de heel ruime onderzoeksbevoegdheden van de sociale inspectie. De werkgever weigerde de sociale inspectie binnen te laten in z’n restaurant. Sociale inspecteurs hebben nochtans het wettelijk recht om op elk ogenblik van de dag of van de nacht, zonder voorafgaandelijke verwittiging vrij binnen te gaan in alle mogelijke arbeidsplaatsen!
Tilleman Van Hoogenbemt bundelt de krachten met Agio Legal.
Agio Legal en Tilleman Van Hoogenbemt zijn in de juridische sector begrippen. Beide kantoren hebben een jarenlange expertise en zijn gespecialiseerd in hun vakgebieden. Voor Agio Legal ligt die specialisatie bovenal binnen het handelsrecht, Tilleman Van Hoogenbemt focust dan weer op arbeidsrecht. In de praktijk, liggen die twee rechtsdomeinen vaak in elkaars verlengde. Om voortaan alle deskundigheid onder één dak te hebben, kiezen Agio Legal en Tilleman Van Hoogenbemt ervoor om de handen in elkaar te slaan.