Klanten en werknemers die niet gevaccineerd zijn tegen covid-19 worden binnenkort geweerd uit de kantoren van Morgan Stanley in New York. Dat blijkt uit een interne memo van de Amerikaanse grootbank, die de Financial Times kon inkijken. Op die manier wil Morgan Stanley werknemers zo snel mogelijk terug naar de werkvloer halen en andere covid-maatregelen, zoals social distancing en mondmaskers, afschaffen.
‘Als je op restaurant kunt, kun je ook naar kantoor komen’, zei ceo James Gorman vorige week. Niet-gevaccineerde werknemers zullen moeten blijven telewerken, meldt de BBC op basis van een anonieme bron. Ook vandaag heeft de bank al werkplekken die voorbehouden zijn voor gevaccineerden. En BlackRock, ’s werelds grootste vermogensbeheerder, rolt eenzelfde beleid uit.
Zal het ook Belgische bedrijven inspireren om gelijkaardige voorwaarden te stellen, nu het verplichte telewerk vanaf 1 juli op de schop gaat? En mag een werkgever werknemers de toegang tot de werkvloer weigeren omdat hij of zij niet gevaccineerd is?
Privacy vs. veilige werkvloer
‘Zowel de bevoegde overheidsdienst als de Gegevensbeschermingsautoriteit stelt heel duidelijk dat een werkgever niet mag vragen of een werknemer al dan niet gevaccineerd is, en daar dus ook geen nadelige gevolgen aan kan koppelen’, zegt Geert Vermeir, jurist bij hr-dienstverlener SD Worx. ‘Voor hen weegt het recht op privacy duidelijk door.’ Ook coronatests kunnen alleen vrijwillig worden aangeboden.
Maar omdat een duidelijk wettelijk kader ontbreekt, zijn het interpretaties, zegt Vermeir.
Ook advocaat arbeidsrecht Filip Tilleman denkt niet dat er al een sluitend juridisch antwoord is. Mocht een werknemer de toegang tot de werkvloer worden geweigerd of zelfs worden ontslagen omdat hij of zij zich niet laat vaccineren, en de zaak komt voor de rechtbank, dan bevindt de rechter zich volgens Tilleman in een ‘heel moeilijke positie’. ‘Dan krijg je een radicale botsing van twee fundamentele en evenwaardige waarden: de plicht van de werkgever om in een veilige werkomgeving te voorzien – welzijn op het werk is een wettelijke verplichting – en het recht op privacy van de werknemer. Zeker op een werkvloer waar iedereen schouder aan schouder werkt en waar geen afstand kan worden bewaard, wordt dit op scherp gesteld.’
Welke waarde voorrang moet krijgen, is ‘gigantisch’ moeilijk uit te maken, zegt Tilleman. ‘Alleen een duidelijk wettelijk kader kan klare wijn schenken. Anders kun je van mijlenver aanvoelen dat dit discussies en problemen gaat geven.’ Ook voor Vermeir, die zegt dat er vooral vragen komen uit de zorgsector – al was die niet massaal, klinkt het – is een wettelijk kader ‘aangewezen’.
Zorgpersoneel baart zorgen
De discussie laaide in ons land eerder op in de zorgsector nadat een deel van het zorgpersoneel zich niet wou laten vaccineren. Margot Cloet, topvrouw van Zorgnet-Icuro, de koepel van Vlaamse ziekenhuizen, pleitte toen voor verplichte vaccinatie, maar dat voorstel werd afgeketst door de regering, die vooral wil blijven inzetten op bewustmaking.
Ook voor het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) kan van verplichte vaccinatie geen sprake zijn. ‘Dit heeft weinig met veiligheid op het werk te maken’, zegt Kris De Meester, adviseur welzijnsbeleid in ondernemingen bij het VBO. ‘Een gevaccineerde mag dan wel beschermd zijn tegen covid-19, hij of zij kan het virus nog steeds anderen besmetten. De veiligheid van collega’s hangt dus nog altijd vooral af van zijn gedrag.’
De Meester begrijpt de beslissing van Morgan Stanley dan ook niet. ‘Dat iemand gevaccineerd is, maakt hem niet geschikter voor een job.’ Het grootste risico volgens hem is dat een grote groep zal worden uitgesloten. ‘Als ieder bedrijf zich zo gaat opstellen, ligt de economie plat’, zegt hij.
Bron: dit interview werd geschreven door Korneel Delbeke en verscheen in De Standaard op 24 juni 2021.
