Roken op het werk: wat mag wel en wat niet?

Recht op rookvrije werkruimtes

Het uitgangspunt van de wet op het rookverbod is dat elke werknemer het recht heeft om te beschikken over werkruimten en sociale voorzieningen die vrij zijn van tabaksrook. Dat betekent dat het dus verboden is om in die ruimtes te roken. De term werkruimte wordt in deze context heel ruim geïnterpreteerd. Het gaat om elke open of gesloten arbeidsplaats waar arbeid wordt verricht, binnen of buiten de onderneming: fabriekshal, bureaus, vergaderzalen, opslagplaatsen, garages… en dus ook in vrachtwagens en firmawagens.

Rookvrije ruimtes ruim interpreteren

Tevens geldt een rookverbod in elke gesloten of open ruimte van een onderneming die niet noodzakelijk bestemd is om te werken, maar waar de werknemers in het kader van hun werk toegang toe hebben, zoals trappen, liften, gangen en de inkomhal. Het rookverbod in sociale voorzieningen geldt voor ruimtes zoals sanitaire installaties, refters en cafetaria’s, lokalen bestemd voor eerste hulp…

Waar mag roken dan wel?

Roken is enkel en alleen nog toegestaan in totale openlucht. Wettelijk zijn ook privéwoningen waar gewerkt wordt, uitgesloten van het toepassingsgebied van de wet, met uitzondering van de ruimten die exclusief bestemd zijn voor professioneel gebruik en waar werknemers tewerk worden gesteld. De werkgever kan ook een speciale rookkamer inrichten voor zijn personeel. Dit is echter geen wettelijke verplichting. Deze rookkamer moet dan wel voldoende verlucht zijn of voorzien worden van een rookafzuigsysteem dat de rook afdoende verwijderd.

Verplichtingen voor werkgever

De werkgever heeft ook de wettelijke plicht om in de onderneming rookverbodstekens aan te brengen. Hij dient ook alle elementen te verwijderen die de indruk zouden kunnen wekken dat er toch zou mogen gerookt worden, zoals een asbak op tafels.

Sancties voor overtreders

Een werknemer die het rookverbod overtreedt, kan hiervoor een ingebrekestelling krijgen of een sanctie als deze in het arbeidsreglement is voorzien. Herhaalde overtredingen kunnen leiden tot een ontslag om dringende reden wegens insubordinatie. In een veiligheidscontext zoals een chemisch bedrijf of een silo, kan zelfs een eenmalige overtreding ook tot een zware sanctie leiden, omdat dit roekeloos rookgedrag de eigen veiligheid en deze van de collega’s in gevaar brengt.